अन्डरग्राउन्ड रिजर्भ ट्याङ्की बनाउँदा ध्यान दिनुपर्ने प्रमुख कुराहरू

घर वा कुनै पनि भवनमा पानी भण्डारणको दीर्घकालीन समाधानका रूपमा अन्डरग्राउन्ड रिजर्भ ट्याङ्की (Underground Reserve Tank) एक प्रभावकारी उपाय हो। तर, यसको निर्माण गर्दा यदि आवश्यक सावधानी अपनाइएन भने, भविष्यमा पानी चुहिने (seepage), गन्ध आउने, ढल मिसिनेजस्ता समस्याहरू निम्तिन सक्छन्। यस्ता जोखिमहरूबाट जोगिनका लागि ट्याङ्की निर्माणको हरेक चरणमा ध्यान दिनुपर्ने केही महत्वपूर्ण पक्षहरू यस्ता छन्:

१. स्थान छनोट:

ट्याङ्की निर्माण गर्ने स्थान चुन्नु सबभन्दा पहिलो र महत्त्वपूर्ण कार्य हो। यस्तो स्थान छनोट गर्नुहोस्:

जुन ठाउँ सधैं पानी जम्ने ठाउँ नहोस्।

माटोको किसिम परीक्षण गरेर मात्रै ट्याङ्कीको गहिराइ निर्धारण गर्नुहोस्।

ट्याङ्की अन्य संरचनाको फाउन्डेशनमा असर नपार्ने गरी राखिनुपर्छ।

२. डिजाइन र साइज:

दैनिक पानीको खपतअनुसार ट्याङ्कीको साइज निर्धारण गर्नुहोस्। सामान्यतया, परिवारको सदस्य संख्याअनुसार १००० देखि ५००० लिटर वा अझ बढी क्षमताका ट्याङ्की बन्न सक्छन्।

छानाबाट आउने पानी, नली, ओभरफ्लो पाइप आदिको व्यवस्थालाई समेत ध्यानमा राखेर डिजाईन गर्नुपर्छ।

३. सुदृढ संरचना निर्माण:

कन्क्रिट मिसाउँदा वाटरप्रूफिङ केमिकल अनिवार्य रूपमा हाल्नुहोस्।

रडको सही दूरी र आकार मिलाएर, राम्रो ग्रेडको सिमेन्ट प्रयोग गर्नुहोस्।

काम सुरु गर्नु अगाडि ढल निकासको व्यवस्थालाई सुनिश्चित गर्नुहोस्।

४. वाटरप्रूफिंग र सिपेज नियन्त्रण:

ट्याङ्कीको भित्तामा वाटरप्रूफ कोटिङ वा सीलन्ट लगाउनुहोस्।

जोइन्टहरू (Construction Joints) मा वाटर स्टप लगाउनाले चुहावटको सम्भावना घट्छ।

ट्याङ्कीको भित्री भागमा दुई या तीन तहमा वाटरप्रूफ लेयर लगाउनु उपयुक्त हुन्छ।

५. स्लोप र ड्रेनेज सिस्टम:

ट्याङ्कीको छानोतर्फ न्यूनतम स्लोप दिनुहोस् ताकि पानी जम्मा नहोस।

वरपरको पानी ट्याङ्कीभित्र प्रवेश नगरोस् भन्नका लागि फ्रेन्च ड्रेनजस्ता प्रणाली निर्माण गर्नुहोस्।

६. परीक्षण (Testing):

ट्याङ्की बनिसकेपछि पानी भरि कम्तीमा ७ दिनसम्म राखी परीक्षण गर्नुहोस्।

यदि पानी चुहिएको देखियो भने सम्बन्धित ठाउँ तुरुन्त मर्मत गर्नुहोस्।

७. सफा र सजिलो पहुँच हुने बनावट:

भविष्यमा सरसफाई गर्न सकिने गरी उचित ढोका (manhole) राख्नुहोस्।

छानाको भागमा हावा र गन्धका लागि वेन्टिलेसन प्वाल अनिवार्य बनाउनुहोस्।

८. सजगता र नियमित निरीक्षण:

हरेक वर्ष कम्तीमा एकपटक ट्याङ्की सफा गर्नुहोस्।

कुनै पनि चिरा वा सिपेज देखिएमा तुरुन्त मर्मत गर्नुहोस्।

अन्डरग्राउन्ड रिजर्भ ट्याङ्की एकपटक राम्रोसँग बनाइयो भने दशकौंसम्म सेवा दिन सक्छ। त्यसैले प्रारम्भिक चरणमै स्थान छनोट, डिजाइन, वाटरप्रूफिंग, सिपेज नियन्त्रण, ढल व्यवस्थापन जस्ता कुरामा ध्यान दिनु जरुरी हुन्छ।

पानी हाम्रो अमूल्य सम्पत्ति हो—त्यसैले यसको भण्डारण जबजस्तो बनाइयोस्, दीर्घकालीन, सुरक्षित र चुहावटरहित बनाइयोस्।

प्रतिक्रिया